Studium Generale UU Podcast

De wetenschap wantrouwen? Over complotdenkers en klimaatsceptici

Vrijwel alle klimaatwetenschappers zijn het erover eens dat klimaatverandering door de mens wordt veroorzaakt. Toch wordt die kennis nog steeds in twijfel getrokken. Waar komt deze tegenstand vandaan? Wie zijn deze mensen en wat voedt hun wantrouwen? En hoeveel invloed hebben zij daadwerkelijk op het klimaatdebat? Interdisciplinair socioloog dr. Jaron Harambam (KU Leuven) over een wereld waarin steeds meer mensen instituties wantrouwen en de waarheid in twijfel trekken.

Waarom we onze blik op duurzaamheid radicaal moeten veranderen

We zitten vast. De temperatuur op aarde stijgt, de grond raakt uitgeput en we blijven op volle kracht fossiele brandstoffen gebruiken. Als we in dezelfde patronen blijven denken die ons tot nu toe weinig hebben geholpen, dan komen we er niet, betoogt planoloog en politicoloog prof. dr. Maarten Hajer (UU). Wat is nodig voor een écht groene toekomst?

What is the price of security?

In societies gripped by fear, people look for security. After the 9/11 attacks, national intelligence and security services received extended powers to fight terrorism. At the same time, the private security industry grew exponentially. How did 9/11 change the way societies deal with the threat of violence? Did the world become a safer place? With cultural anthropologist Dr Tessa Diphoorn (UU).

Radicalisering in coronatijd

Volgens de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid dragen de coronamaatregelen bij aan de ontwikkeling van radicaal gedachtegoed. Een aanzienlijke groep mensen wantrouwt de overheid en trekt wetenschappelijke kennis in twijfel. Wie zijn ze? En vormen ze inderdaad een gevaar voor de nationale veiligheid? Luister naar het verhaal van sociaal psycholoog prof. dr. Kees van den Bos (UU).

The Earth before and after us

The several hundred thousand years that humans have walked this planet, are nothing compared to Mother Earth’s billions of birthdays. Keeping this in mind, geologist Dr João Trabucho Alexandre (UU) dares us to take on a humble view. How has non-human history shaped the world as we know it today? Can thinking about ‘deep time’ help us envision a far future?

Over valse en verdrongen herinneringen

Herinneringen vormen ons tot wie we zijn. Toch laat neurologisch onderzoek zien dat ons geheugen niet altijd even betrouwbaar is. Ons brein vervormt herinneringen, verwijdert ze en is zelfs in staat om valse herinneringen te produceren. Wat moeten therapeuten met deze kennis? En wat betekent het in de rechtszaal? Luister naar forensisch psycholoog prof. Henry Otgaar (UM).

De Duiders | Hoe eerlijk is ons vluchtelingenbeleid?

De oorlog in Oekraïne bracht een groep vluchtelingen in beweging die ook in Nederland wordt opgevangen. Tegelijkertijd valt het verschil in enthousiasme op waarmee Oekraïense vluchtelingen en die uit andere oorlogsgebieden zoals Syrië, Afghanistan en Jemen werden onthaald. Van onderdak tot werkvergunningen, ineens bleek er van alles mogelijk. We nemen de vluchtelingenpolitiek kritisch onder de loep. Wie of wat bepaalt ons asielbeleid? Hoe balanceer je tussen het beschermen van vluchtelingen en het beheersen van migratie? En hoe eerlijk is de huidige asielprocedure eigenlijk? Met bestuurskundige dr. Karin Geuijen (UU). 

Waarom we onkruid moeten koesteren

In het plantenrijk is er één categorie met een aparte status: onkruid. Tussen stoeptegels, in het grasveld en naast onze bloemen: het maakt niet uit waar het staat, we bestrijden het liever dan dat we er ruimte aan geven. Volgens botanisch filosoof Norbert Peeters is het tijd om onkruid uit het verdomhoekje te halen.

De Duiders | Brengt Poetin Europa bij elkaar?

Toen Russische troepen Oekraïne binnenvielen, vormden de 27 lidstaten van de Europese Unie vliegensvlug één front tegen Rusland. Terwijl samenwerking lange tijd juist zo moeilijk verliep. Raakt de EU meer verbonden door de Oekraïne-oorlog? En hoe spelen de afzonderlijke politieke leiders dit spel? We praten met Femke van Esch, bestuurskundige aan de Universiteit Utrecht.

Kunnen we ons uit de biodiversiteitscrisis eten?

We voeden een hoop monden met onze intensieve landbouw. Maar het wordt steeds duidelijker hoe zwaar de natuur hieronder lijdt. Is er een alternatief? Pita Verweij, ecoloog aan de Universiteit Utrecht, doet onderzoek naar voedselbossen met eetbare planten en struiken en bomen waar vruchten aan groeien. Wat leren deze bossen ons over duurzaam landgebruik?