Studium Generale UU Podcast

Science Session: Waarom een crisis vaak niet tot grote verandering leidt

“Never waste a good crisis”, zei Winston Churchill. Toch lukt het politici vaak niet om tijdens een crisis grote veranderingen door te voeren. Bestuurskundige Marij Swinkels over hoe dat komt.

De pandemie kon hét omslagpunt betekenen voor vele langlopende maatschappelijke problemen. Wat blijkt? Een crisis an sich is niet voldoende voor een échte ommezwaai. Soms kan een crisis zelfs comfortabel zijn. Hoe zit dat? Dr. Marij Swinkels (UU) weet alles van leiderschap in tijden van crisis. Zo onderzocht ze de ideeën en motieven van Merkel, Macron en andere Europese leiders tijdens de eurocrisis. Een gesprek over bestuurlijke krampen en de sleutels tot nieuw maatschappelijk beleid.

Science Session: Ethische dilemma’s in coronatijd

Wat als er niet genoeg IC bedden zijn? Wie krijgt er dan voorrang? En wat weegt zwaarder: de volksgezondheid of de economie? Medisch ethicus Annelien Bredenoord over de lastige afwegingen die te maken zijn.

Bij ethische dilemma's vechten verschillende belangen en plichten om voorrang. Hoe maken we een zorgvuldige afweging in coronatijd? Als medisch ethicus buigt prof. Annelien Bredenoord (UU) zich normaliter over nieuwe biomedische technologieën, zoals de ethiek van embryo-onderzoek of het gebruik van algoritmes in de zorg. Tijdens de coronacrisis deden zich acute dilemma's voor, zowel op micro- als op macroniveau. Wie heeft er recht op een schaars IC-bed? Of op beschermende middelen? En wie is er bevoegd op ingrijpende beslissingen te nemen, die miljoenen mensen beperken in hun bewegings- en ondernemingsvrijheid?

Science Session: Hoe diepgeworteld is de traditionele rolverdeling tussen man en vrouw?

Socioloog Mara Yerkes onderzocht diep in de coronacrisis de rolverdeling thuis. En dat leverde verrassende resultaten op.

Anno 2020 denken we dat we zeer geëmancipeerd zijn. Maar blijken de rollen nog vaak traditioneel verdeeld als het om de zorg voor kinderen en het huishouden gaat. Is dit een eigen keuze, of schuilt er meer achter? En welk effect heeft corona gehad op deze rolverdeling? Dr. Mara Yerkes (UU) over gender en het huishouden.

Science Session: Hoe organiseren we de arbeidsmarkt op een duurzame manier?

Als de coronacrisis een ding laat zien dan is het hoe kwetsbaar zzp-ers en flexwerkers zijn. Biedt de huidige crisis een kans om structurele problemen aan te pakken? Met arbeidseconoom Joop Schippers.

Veel flexwerkers en zzp’ers zijn hard getroffen in de coronatijd. De regering tast diep in de buidel om bedrijven en banen te redden. Maar dat is slechts een tijdelijke oplossing. Volgens prof. dr. Joop Schippers (UU) legt de crisis bestaande pijnpunten bloot. De ooit bejubelde flexibele arbeidsmarkt heeft een schaduwzijde: steeds meer mensen vallen als zzp’er buiten het sociale vangnet. De zzp’er in 2020 is bovendien steeds vaker geen vrije ondernemer, maar een postbode of horecamedewerker, die weinig kans heeft om buffers op te bouwen. Hoe organiseren we de arbeidsmarkt op een duurzame manier? 

 

Science Session: Hoe gaan we de toenemende droogte te lijf?

We zijn slecht voorbereid op lange periodes van droogte. Zorgelijk, want volgens hydroloog Niko Wanders dreigt een natuurramp. Hoe gaan we de toenemende droogte te lijf?

Lekker warm weer is fijn, maar wat betekent dat voor de landbouw, de natuur, onze drinkwatervoorziening en dus ook voor onszelf? Dr. Niko Wanders (UU) over de gevaren van droogte.

Science Session: Hebben we aanraking nodig om ons goed te voelen?

Hoe beïnvloedt social distancing onze ‘huidhonger’? Samen met experimenteel psycholoog Anouk Keizer onderzoeken we het belang van aanraking voor je mentale gezondheid.

Dr. Anouk Keizer (UU) was net bezig met een onderzoek naar het belang van aanraking, toen de coronacrisis uitbrak. Lichamelijk contact is er voor veel mensen nu even niet meer bij. Welke effecten heeft dat op onze mentale en fysieke gezondheid? Kan je last hebben van 'huidhonger'?

Hoe kunnen we big data inzetten voor duurzaamheid?

Er ligt een dikke laag data over de stad. Via camera’s, sensoren en de informatie die we via onze telefoons delen, weten overheden en bedrijven steeds meer over hoe het er in de stad aan toegaat. Volgens digitale utopisten biedt die groeiende datahoop een ultieme kans om de samenleving te verduurzamen. Hoogleraar publieke innovatie Albert Meijer spreekt over de mogelijkheden van de slimme stad als duurzame stad, maar ook over de schaduwkanten van deze ontwikkeling. Hoe democratisch is de manier waarop data gebruikt wordt?

The science of superheroes

For the past few decades, superheroes have dominated American popular culture. Their powers push the boundaries of what is scientifically possible. Physicist Barry Fitzgerald studies how realistic superhero movies are. Guess what? We might be closer to having actual superpowers than ever before. Think about Spider Man’s web shooters or Iron Man’s highly advanced exoskeleton: scientific research shows that they may be part of our future. What does the integration of superpowers mean for modern society?

Does the orientalist mindset still exist?

It’s been four decades since the publication of Orientalism, Edward Said’s highly influential and controversial study of colonialism. In his book he reveals the history of how politicians, scientists, writers and artists in the West produced a particular way of thinking about Eastern societies. They presented them as primitive, inferior to the West, and in desperate need of control. Islamic studies scholar Joas Wagemakers talks about the book’s lasting influence. Does the orientalist mindset still exist?

How the Left embraced neoliberalism

If you ask people on the political left what’s wrong with society, they will probably mention the word neoliberalism at one point. The term refers to the politics of free markets, financialization and privatization that has dominated the world for about forty years now. Usually right-wing politicians like Margaret Thatcher and Ronald Reagan are blamed for its rise. But sociologist Stephanie Mudge tells a different story. According to her, the Left embraced neoliberalism as well, turning their backs on their working-class supporters. How did this transformation happen?