Studium Generale UU Podcast

The science of superheroes

For the past few decades, superheroes have dominated American popular culture. Their powers push the boundaries of what is scientifically possible. Physicist Barry Fitzgerald studies how realistic superhero movies are. Guess what? We might be closer to having actual superpowers than ever before. Think about Spider Man’s web shooters or Iron Man’s highly advanced exoskeleton: scientific research shows that they may be part of our future. What does the integration of superpowers mean for modern society?

Does the orientalist mindset still exist?

It’s been four decades since the publication of Orientalism, Edward Said’s highly influential and controversial study of colonialism. In his book he reveals the history of how politicians, scientists, writers and artists in the West produced a particular way of thinking about Eastern societies. They presented them as primitive, inferior to the West, and in desperate need of control. Islamic studies scholar Joas Wagemakers talks about the book’s lasting influence. Does the orientalist mindset still exist?

How the Left embraced neoliberalism

If you ask people on the political left what’s wrong with society, they will probably mention the word neoliberalism at one point. The term refers to the politics of free markets, financialization and privatization that has dominated the world for about forty years now. Usually right-wing politicians like Margaret Thatcher and Ronald Reagan are blamed for its rise. But sociologist Stephanie Mudge tells a different story. According to her, the Left embraced neoliberalism as well, turning their backs on their working-class supporters. How did this transformation happen?

Why we are not as reasonable as we think

We like to think of ourselves as open-minded, reasonable and realistic people. But evidence from history, psychology and philosophy suggests that we are probably deluding ourselves. Our thinking is heavily influenced by intellectual vices like closed-mindedness, overconfidence, wishful thinking, stupidity and prejudice. Philosopher Quassim Cassam talks about these vices and the role they’ve played in recent political events. What are they, what’s so bad about them, and what can we do to control them?

How Jane Goodall revolutionised our knowledge of chimp behaviour

For a long time, chimpanzees were misunderstood. Then Jane Goodall came along. As a young primatologist without any formal training, she travelled to the deep jungle of Tanzania in the 1960s, where she pioneered new ways to study our closest living relatives. She soon discovered that they were much more social and intelligent than scientists had previously believed. Behavioural biologist Lisette van den Berg, explains how Goodall’s work revolutionized our understanding of chimps, and radically changed the way we think about the relationship between humans and other species.

Heeft Tinder de regels van het daten veranderd?

Als je op een datingapp zit, ken je het fenomeen ghosting vast wel. Je bent lekker aan het chatten met je Tinder-match, verdwijnt diegene ineens volledig van de radar. Communicatiewetenschapper Elisabeth Timmermans spreekt live vanaf het Betweter Festival. Heeft Tinder de regels van het daten veranderd? 

Heeft een vleesloos dieet de toekomst?

De productie van 1 kilo rundvlees staat qua broeikasuitstoot gelijk aan 180 kilometer autorijden. Overstappen op vleesvervangers klinkt als de oplossing. Maar is dat wel zo? Dierwetenschapper Imke de Boer van de Wageningen Universiteit vertelt live vanuit het Betweter Festival waarom dieren noodzakelijk zijn in een milieuvriendelijk voedselsysteem.

Heeft geld zijn beste tijd gehad?

Het geldsysteem kan én moet anders, volgens econoom Martijn Jeroen van der Linden van de TU Delft. De rente, beurskoersen en het consumentenvertrouwen waren al aan het dalen, maar de coronacrisis heeft dat alleen maar erger gemaakt. De economische bubbel staat weer op barsten. We hoeven die instabiliteit niet voor lief te nemen volgens de econoom. Martijn Jeroen vertelt op het Betweter Festival hoe een nieuw, stabieler geldsysteem eruit zou kunnen zien.

Hoe ziet radicale klimaatpolitiek eruit?

Elektrische auto’s, zonnepanelen en biologische producten gaan het klimaatvraagstuk niet redden. Althans, dat zegt sociaal wetenschapper Shivant Jhagroe van Universiteit Leiden. Maar wat dan wel? Op het podium van het Betweter Festival vertelt hij je waarom hij pleit voor een politieke, radicale vorm van klimaatbeleid.

Waarom ervaren we verandering vaak als bedreigend?

Snelle maatschappelijke ontwikkelingen vragen om een flexibele houding. Waarom lukt ons dat vaak niet? Het antwoord gaf sociaal psycholoog Daan Scheepers van de Universiteit Utrecht op het podium van het Betweter festival. Ons lichaam doet daarbij vaak iets anders dan ons hoofd. Zo kan zelfs de meest progressieve man vrouwenemancipatie nog als een bedreiging zien...